4.1Beschrijving van het gevaar / risico

Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) is een belangrijk arbeidsrisico, dat werkstress en ziekteverzuim kan veroorzaken. De afgelopen jaren is PSA in Nederland toegenomen en dat is terug te zien in verzuimcijfers . Steeds meer verzuim komt voort uit psychische klachten, overspannenheid of burn-out.

In iedere sector, dus ook in de timmerindustrie, komt PSA voor in twee hoofdgroepen: werkdruk en ongewenst gedrag (pesten, discriminatie, agressie en geweld, seksuele intimidatie). Deze begrippen legt iedereen op zijn eigen manier uit. Werkdruk wordt bijvoorbeeld vaak verward met werkbelasting door ‘hard werken’. Hierdoor wordt, ten onrechte, gedacht dat het aanpakken van ‘werkdruk’ tot een lagere productiviteit en een slechter bedrijfsresultaat leidt. Om inzicht te krijgen in PSA risico’s volgt hieronder een korte toelichting op de stressfactoren, die tot PSA kunnen leiden.

  1. Werkdruk is de spanning die iemand ervaart als hij niet kan voldoen aan de gestelde taakeisen. Werkdruk ontstaat als een medewerker te maken heeft met te hoge of te lage eisen in relatie tot wat hij aankan. In zo’n situatie verliest iemand het overzicht en de controle op zijn werk. Als werkdruk te lang aanhoudt, kan hierdoor werkstress ontstaan en dat kan leiden tot een burn-out.
  2. Ongewenst gedrag. Dit zijn alle handelingen met een bedreigend, vernederend of intimiderend karakter, zoals hieronder toegelicht:
    1. Pesten. Hieronder verstaan we: vijandig, vernederend of intimiderend gedrag, dat steeds gericht is op dezelfde persoon. Het gebeurt vaak en gedurende langere tijd. De persoon die het doelwit is, kan zich er niet effectief tegen verweren.
    2. Discriminatie. Verschillende wetten in Nederland beschrijven gebieden waarbij in werksituaties niet mag worden gediscrimineerd: godsdienst; levensovertuiging; politieke overtuiging; ras; geslacht; nationaliteit; hetero- of homoseksuele gerichtheid; burgerlijke staat; handicap of chronische ziekte; leeftijd; arbeidsduur (fulltime of parttime); soort contract (vast of tijdelijk).
    3. Agressie en geweld. Dit zijn voorvallen waarbij een werknemer psychisch of fysiek wordt lastig gevallen, bedreigd of aangevallen in zijn werkomgeving. Bij agressie en geweld gaat het om verbaal geweld (uitschelden, beledigen) en om fysiek geweld (schoppen, slaan). Het kan ook gaan om psychisch geweld zoals bedreigen en intimideren.
    4. Seksuele intimidatie. Deze vorm van ongewenst gedrag heeft een sterke gevoelswaarde, met als doel of gevolg dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast.

PSA komt in alle sectoren, in alle bedrijven en bij alle voorkomende functies voor. PSA is op de werkvloer ongewenst, omdat hierdoor werkstress ontstaat bij medewerkers. Gevolgen van werkstress zoals een verhoogd ziekteverzuim, lagere productiviteit, daling van kwaliteit en een grotere kans op ongevallen zijn schadelijk en hebben aandacht nodig. Doel van deze Arbocatalogus is het onderwerp ‘Psychosociale Arbeidsbelasting’ binnen de timmerindustrie onder de aandacht te brengen zodat PSA wordt aangepakt.